Forex piyasası bir dönemin akılalmaz getirilerini yatırımcılarına sunarken son 10 yılın en büyük yatırım aracı halini almış olan kriptopara yatırımları da oldukça önemli bir enstrüman halini aldı.
Peki yatırımcılar Forex piyasasını mı yoksa Kriptopara piyasasını mı tercih etmeli?
Forex ve Kriptoparalar arasındaki farklar neler?
Hangisi daha risksiz?
Genel Hatları ile Forex Piyasası
Forex, devletler tarafından çıkarılan döviz cinslerinin uluslararası piyasalarda haftanın 5 günü 24 saat işlem gören bir piyasa olarak adlandırılabilir.
Forex piyasası, günlük yaklaşık 5 trilyon dolarlık işlem hacmi ile dünyanın en büyük ticaret piyasasıdır. Piyasa, tümü ya iş yapma gereği ya da kâr elde etme aracı olarak ulusal para birimlerini değiştiren finansal kurumlar, bankalar, işletmeler ve perakende yatırımcılardan oluşur.
Forex piyasası, 19. yüzyılda altın standardının oluşturulması ve ardından 20. yüzyılda dünya rezerv para birimi olarak Birleşik Devletler dolarının kurulmasıyla ortaya çıktı. Ancak 1970’lere kadar kurumsal ve perakende yatırımlardaki artış bugün gördüğümüz sistemi yaratmaya başladı. Son olarak, 90’larda internet ticaretinin gelişi, Forex’i her zamankinden daha erişilebilir ve daha otomatik hale getirdi, bu da piyasanın mevcut boyutuna gelmesinde büyük rol oynadı.
Borsalarda daha sık işlem gören hisse senetlerinin aksine, Forex piyasasının çoğu OTC‘dir. Bu, tüccarların, alım satımları garanti eden herhangi bir yönetim yetkisi olmadan pazarlık yaptığı anlamına gelir. Koşullar üzerinde anlaşmaya varılır ve ticaret doğrudan taraflar arasında veya müşteriler adına işlemleri kolaylaştıran bir aracı olan bir komisyoncu aracılığıyla yapılır. Piyasa, pazartesiden cumaya günde 24 saat çalışır, ancak her gün farklı küresel bölgelerin çalışma saatlerine göre çakışan dört ana oturumdan oluşur.
Forex, hızlı hareket edebilen ve oldukça değişken olabilen bir piyasa olarak biliniyor, bu da zaten son birkaç on yılda tüccarların ilgisini çeken şeydi. Haliyle çok fazla miktarlarda paralar kazanılmasına da olanak sağladı. Bir ulusun ekonomisinin gücü ve uluslararası ilişkilerinin gücü, para biriminin diğerlerine karşı değerini büyük ölçüde etkilediğinden, bu dalgalanma genellikle siyasi ve ekonomik haberlerden kaynaklanır. Bu nedenle, Forex yatırımcıları sadece çizelgelere değil, aynı zamanda ekonomik takvimler, gayri safi yurtiçi hasıla raporları ve küresel bir aşamada ortaya çıkan herhangi bir ihtilafla ilgili güncellemeler gibi şeylere de büyük önem veriyor.
Genel Hatları ile Kriptopara Piyasası
Kripto para piyasası henüz 11 yaşında, yani çok genç ve yalnızca dijital varlıklarla ilgileniyor. Haftanın yedi günü, günde 24 saat çalışıyor ve OTC ticaretinin yanında hacmin çoğu borsalar aracılığıyla oluşuyor.
Kripto para birimi ticareti, 2009 yılında Bitcoin (BTC) ile başladı, bu tarih de ortalama olarak açılan ilk borsalardan birkaç sene öncesine tekabül ediyor. Bununla birlikte, açıldıktan sonra ve birçok farklı altcoinin yükselişiyle, farklı dijital varlıkların alım satımından oluşan geniş bir ekosistem hızla gelişti. Bugün piyasanın günlük hacmi yaklaşık 100 milyar dolar ve bunun çoğu borsalardan geçiyor. Bu borsalar yıl boyunca 7 gün 24 saat açıktır, ancak bu platformların birçoğundaki ticaret düzenlemeleri, dünyanın farklı bölgelerinin kripto para birimiyle ilgili farklı kurallara ve tutumlara sahip olması nedeniyle anlık olarak değişebiliyor.
Bu piyasaların oldukça değişken ve manipülasyona açık olduğu biliniyor. Sektör haberlerine ve dolandırıcılıklara kesinlikle duyarlı olsa da, genel olarak kripto para piyasaları küresel olaylardan veya geleneksel finans piyasalarından daha az etkilenir. Tüccarların başlıkları taraması ve grafiklere ve teknik analize dikkat etme olasılığı daha düşüktür.
İkisi Arasındaki Benzerlikler Nelerdir?
Bu iki pazar arasında, her ikisinin de para birimleriyle uğraşmaları, hızlı tempolu ve değişken olmaları ve her ikisi de faaliyet için modern iletişim teknolojisine güvenmeleri gibi birçok paralellik vardır.
Belki de bu piyasalar arasında yapılacak en temel karşılaştırma, diğer maddi emtiaların aksine her ikisinin de para birimlerine dayalı olmalarıdır. Herkes aslında dijital varlıklara para birimi unvanını vermezken, Bitcoin ve diğerlerinin taklit etmeye çalıştığı bu temel araç türüdür.
Benzer şekilde, her iki piyasa da, tümü düzenli iş yapan veya dalgalanma üzerinden kar elde etmeye çalışan bireylerden büyük finans kurumlarına kadar çeşitli oyunculardan oluşur. Bu alanlar arasındaki bir diğer önemli bağlantı, bilgisayarların ve internet teknolojisinin pazarlarının oluşturulmasında rol oynamasıdır.
Forex bilgisayar teknolojileri çağından çok önce ortaya çıkmış olsa da, bu teknoloji aracılığı ile patladığı bir sır değil ve bugün, internet bu işlemlerin gerçekleştirilmesinin birincil yolu. Kriptoparalar bunu bir adım daha ileri götürür çünkü yalnızca dijital dünyada var olur ve aslında bilgisayar ağları olmadan anlamlı bir şekilde alınıp satılamaz.
Farkları Nelerdir?
Pek çok benzerliğe rağmen, bu pazarlar arasında çok açık temel farklar da var. En büyük farklardan biri, borsaların kullanımına karşı OTC ticaretinin doğası ve aynı zamanda bu piyasaların küresel ekonomik baskılara nasıl farklı tepki verdiği.
Muhtemelen bu farklılıkların çoğunu halihazırda fark etmişsinizdir ve bunlardan en önemlisi, OTC ticareti ile borsaların yapısıdır. OTC ticareti küresel likidite sunar, ancak alım satımların daha önce belirtildiği gibi genellikle bir komisyoncu tarafından kolaylaştırılması gerekir.
Pazara doğrudan erişim sağlayan bir hesap almak mümkündür, ancak bu oldukça sıkı kurallara tabiidir. Bununla birlikte, bir komisyoncuya geçmek, birçok yatırımcı ve tüccar için daha basittir, ancak komisyoncu da sonuç olarak bir kesinti yapacak ve kendi payını elde edecek. Bu komisyonun ne kadar olacağı, dahil olan gerçek kurumlar, seçtiğiniz ticaret çifti ve mevcut piyasa koşulları gibi birçok değişkene bağlı olacaktır.
Kripto paralar genellikle borsalarda satın alınır. Bir borsa, bir komisyoncuya çok benzer, bir aracı görevi görür ve bir kesinti yapar. Komisyonculardan farklı olarak, borsa, alış ve satış üzerinde tek bir otorite olarak hareket eder ve genellikle işlemlere her zaman uygulanacak sabit bir orana (veya oran yapısına) sahiptir.
Borsaların Kuralları Var
Müzakere yok; sadece borsanın şartları var. Bu nedenle, bu, kullanıcılar için süreci bazı şekillerde basitleştirebilir, ancak bu, kullanıcı etkinliğinin merkezi bir otoritenin dikkatli gözetiminde olacağı anlamına da gelir.
Geleneksel para birimleri (fiat) bir varlığa veya başka para birimlerine sabitlenebilir, ancak hükümetler ve merkez bankaları tarafından düzenlenir. Dünyadaki etkileşimlerini tanımlayan sistemler eski ve yerleşiktir. Küresel bir para biriminin değeri her zaman bazı şeylere bağlı olacaktır: hangi metaları ürettikleri ve uluslarının diğer küresel oyunculara karşı ne yaptığı.
Ancak kripto para birimleri bunların çok azına sahip. En yaşlı kriptopara diyebileceğimiz BTC bile 11 yaşında ve hiçbiri belirli bir ulus veya bankaya bağlı değil. Diğer varlıklara bağlı olsalar da çoğu değildir ve değer elde etmek için kendi fayda ve spekülatif inançlarının bir kombinasyonuna güvenirler.
Bir dijital varlığın içsel faydası çılgınca değişebilir ve piyasa oldukça rekabetçidir, genellikle birden fazla proje aynı nişe ulaşmak için yarışır. Yani rekabetin üst seviyede olmasından dolayı gelişimi de yüksek hızdadır.
