PoS sistemi ile birlikte node kurulumlarına yönelen yeni blockchain platformları arasına Cosmos – $ATOM da eklendi. DPoS özelliğinden ayrıca hali hazırda staking süreci devam eden Cosmos market hacmi olarak ortalama $700m değerlemeye sahip olarak coinmarketcap.com sıralamasında 19. sırada yer alıyor.
Cosmos Nedir?
Cosmos kısaca cross-chain deneyimini hedefleyen bir blockchain platformudur. Teknik ayrıntıların dışında güvenlik ve PoS modeli olarak Proof of Stake mekanizmalarının güncellenmiş yeni bir versiyonu olarak adlandırılmaktadır. Bu durum, PoS özelliğine sahip olmayan diğer projelerden önemli düzeyde ayrışmasını sağlamaktadır.
Cosmos Hub
Cosmos Hub en basit hali ile Cosmos Network üzerinden oluşturulmuş ilk blockchain olarak platform projeleri arasında yerini almıştır. Cosmos Hub, Cosmos Network üzerinden oluşturulan diğer tüm blockchainlerin bağlantısını kurmakla yükümlü bir altyapı sağlayıcısı olarak adlandırılabilir. Bir diğer deyişle, Cosmos Network üzerinden oluşturulan blockchainler arasında bir token transferi yapılacağı zaman Cosmos Hub bir aracı olarak transferi kendi üzerinden geçrekleştirecektir.
Cosmos Hub 1 staking – pasif gelir – ve oylama sisteminin mainnet’i olarak görev yapmaktayken Cosmos Hub 2 ile birlikte ağ katmanında token transferleri de sisteme eklenmiş oldu.
ATOM
$ATOM, Cosmos Hub’a ait coindir. Ayrıca staking işlemleri ATOM üzerinden yapılır, ve transferler için ücret olarak ödeme ATOM olarak yapılır, Ethereum ağında olduğu gibi.
Validatörler
Validatörler Cosmos Hub ağını transactionları onaylayarak ve güvenlik kontrolünü gerçekleştirerek korurlar. Ayrıca validatörler kendi ATOM coinlerini stake için ayırabilirken aynı zamanda başka validatörlere de delege edebilirler. Bu durum da sistemi Delegated Proof of Stake yani DPoS sistemine dönüştürür.
Delegatörler
Cosmos Hub delegatörleri ATOM tutan kişiler olarak adlandırılabilir. ATOM‘larınızı bir validatöre delege edebilmek için tutmanız gereken herhangi bir minimum değer yoktur. Bir başka deyişle, elinizdeki ATOM miktarı ne kadar olursa olsun bir validatöre delege ederek pasif gelir elde edebilirsiniz. Bunu bir veya daha fazla validatör seçerek ve atomları teminat olarak koyarak oylama yetkilerini kendilerine devrederek yaparlar. Validatörün hatalı davranması durumunda (örneğin, aynı blok yüksekliğinde iki farklı bloğu imzalamak), hem hatalı validator hem de delegatör tarafından yatırılan teminatın bir kısmı kesilecektir. Buna karşılık, temsilciler, işlem ücretlerinin bir kısmını ve aynı zamanda blok ödüllerini kazanabilirler.
Staking – Pasif Gelir
Oluşturulan her yeni blokta yeni ATOM’lar üretilerek doğrulayıcı nodelara gönderilir. Bu bir nebze de olsa PoW sistemine benzemektedir. Yani sistem aslında madencilikten de esintiler taşımaktadır. Validatörler gelen bu ödülleri kendi komisyonunu aldıktan sonra delegatörlere dağıtır. Bu komisyon topluluk tarafından belirlenecek bir yüzdelik dilime sahip olacak ancak yine de ortalama 25% civarlarında olması bekleniyor.
Hedeflenen ATOM staking yani node oranı toplam ATOM miktarının yüzde 60% civarına tekabül etmesi gerektiği düşünülüyor. Bu miktardan daha az node miktarına erişilirse blok ödülleri yıllık 20% enflasyona sahip olur ve artar, aksi taktirde ise 7% oranına kadar geriler.
Cosmos Stake Adımları
Cosmos yatırımcısı iseniz muhtemelen ATOM’larınızı pasif gelir elde etmek için değerlendirmeyi tercih edeceksinizdir. Aşağıdaki adımları takip ederek ATOM staking işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
1 – Cosmos Cüzdan
Bir Ledger kullanıcısı iseniz Lunie cüzdanını kullanmanız doğru bir tercih olacaktır. MyEthereWallet‘a benzeyen bir kullanım şekli ile ATOM stake edebilmeniz için oldukça basit bir arayüz geliştirmesi mevcut.
Şayet Ledger Cüzdanınız yoksa, Cosmostation mobil cüzdanı da oldukça stabil çalışmakta. Bir mobil cüzdana göre oldukça basit bir kullanıcı arayüzüne sahip olan Cosmostation, oldukça güvenlikli bir altyapıya da sahip.
2 – Cüzdan Yedekleme
Cüzdan oluşturma işlemini tamamladıktan sonra cüzdanınızı yedeklemeyi unutmayın. Sizin için hazırlanan cüzdan anahtar kelimelerini uygun bir yerde saklayın.
3 – Delegate
ATOM’larınızı delege etme süreci oldukça basit bir işlemdir. Her iki cüzdan da oldukça basit bir şekilde delegasyon için hazırlanmış ara yüzlere sahip.
Lunie için direkt olarak Staking sayfasına gidebilir, oradan da sistem üzerindeki tüm validatörleri görebilirsiniz. Popülaritesi en yüksek validatörleri seçmeniz her zaman için daha uygun bir tercih olacaktır. Bunun en büyük sebebi ise bir validatörün popüler olmasının sebebi kendisi için oldukça az bir yüzde ayırırken delegatörleri için mümkün olan en uygun yüzdelik dilimleri seçmesi olarak açıklanabilir.
Cosmostation içinse süreç oldukça benzer şekilde seyretmektedir.
Delegatör Seçimi
ATOM’larınızı olduğu gibi bırakabileceğiniz gibi aynı zamanda validatörlere kiraya vererek pasif gelir elde edebilirsiniz.
Her iki cüzdan için de delegatörler için hazırlanmış arayüzler de oldukça basittir. Delege etmek istediğiniz miktarı seçtikten sonra işlemi onaylamanız yeterli oluyor. Unutmamalısınız ki ATOM’larınızı delege ettikten sonra en az 20 gün boyunca bu işlemi bozamazsınız.
4 – Staking Ödülleri
Delegatörlük ve Validatörlük işlemleri sonucunda kazandığınız ödüller otomatik olarak cüzdanınıza yönlendirilmemektedir. Bunun için cüzdana girerek ödüllerinizi cüzdanınıza çekmek zorundasınız.
