PoW ve PoS kriptopara piyasasındaki en büyük iki madencilik mekanizmasıdır. Peki ama, birbirlerinden ayrılan özellikleri neler?
Hangisi diğerinden daha iyi, ya da hangisi size daha uygun?
Tüm soruları siz değerli okurlarımız için cevapladık.
Keyifli okumalar…
PoW? PoS? Nedir Bunlar?
En basit ifadeyle, PoW(Proof-of-Work) ve PoS(Proof-of-Stake) kriptopara madenciliği yapmanın iki farklı yoludur.
Daha derine indiğimizde ise PoW ve PoS, bir blok zincir ağının katılımcıları arasındaki güven sorununu çözmek için tasarlanmış iki farklı türdeki fikir birliği mekanizmasıdır.
İkisi arasındaki kavga-gürültü ilk bakışta çok teknik bir problemmiş gibi gözükse de kriptopara projelerinin kendi ağlarındaki en temel problemin bir parçası olarak yer almaktadırlar.
İki algoritma arasındaki ayrılık, ağ güvenliği, çevresel sürdürülebilirlik, giriş engelleri ve ademi merkeziyetçiliğe ulaşma gibi temel soruları beraberinde getirir.
Bu cümlelerden pek birşey anlamadım dediğinizi duyar gibiyiz. Şöyle özetleyelim;
Blok zincirleri basitçe özetlendiğinde merkezsiz bir yapıya sahip olduklarını, ve bu merkezsizliği de aracı bir kurum/kuruluş olmadan sağladığını görüyoruz. Yani iki kişi arasındaki para transferinden herhangi bir kurum veya kuruluş sorumlu değildir. Peki ama banka gibi kurumların arada olmamasına rağmen blok zincirlerinde gerçekleştirilen transferlerin doğruluğunu kim teyit ediyor?
Madenciler.
Basitçe madenciler kişiler arası transferde gönderilen token/coinlerin doğruluğundan emin oluyor. Aslında bankanın yaptığı işi yapıyor, ancak bundan dolayı banka akdar yüksek bir ücret talep etmiyor. Bir de, banka tekil olarak bu sistemi kontrol ederken blok zincirlerindeki herhangi bir transfer yüzlerce hatta binlerce madenci tarafından kontrol edilip onaylanıyor.
Madenciler dendiğinde her ne kadar kişiler akla gelse de aslında olan şey yazılımdır. Yani kişilerin çalıştırdığı yazılımlar ile bu sistem ayakta durmakta, işlemleri onaylamakta, herkesin görebilmesi için sisteme işlemekte ve yanlış bir durum farkettiğinde diğer madencilere bildirmektedir.
İşte PoW ve PoS da, madencilerin bu işlemleri yapabilmesine olanak tanıyan iki farklı algoritmik tasarım olarak işlev görmektedir.
Bir Bakışta PoW(Proof-of-Work)
Proof-of-Work aslında Bitcoin’den de önce var olan, ancak varoluşunu Bitcoin ile birlikte kanıtlamış ve pekiştirmiş olan bir sistemdir.
Bu nedenle PoW mekanizması bazen Bitcoin’in gizemli yaratıcısı Satoshi Nakamoto’nun anısına Nakamoto Mutabakatı olarak da anılmaktadır.
PoW sisteminde, çoğunluk kararı yani fikir birliği, en uzun zincirli kazançlar kuralı ile temsil edilir. Bu, blok zinciri ağındaki katılımcıların en uzun blok zincirini tek geçerli zincir olarak kabul ettiği anlamına gelir.
Daha basit bir anlatım ile, PoW sistemi onaylanan blokların en uzun zincire sahip olanını doğru kabul eder. Bu sayede Bitcoin ağının saldırılardan korunması ihtimali her geçen blok ile güçlenmektedir.
En uzun zincir kuralının güvenli bir şekilde çalışması için, zincire yeni bloklar eklemek zor, yani hem maliyetli hem de zaman alıcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Ağ katılımcıları, karmaşık kriptografik bulmacaları çözmek için yarışır ve ağda her yeni bloğu başarıyla doğrulayan ilk kişiye ödül verilir. Mecazi olarak, bu süreç madencilik olarak adlandırılır.
Bahsi geçen karmaşık kriptografik problemler yüksek oranda iş gücü gerektirir, bir başka deyişle güçlü bir bilgisayara ihtiyaç duyarsınız.
Satoshi Nakamoto, Bitcoin teknik incelemesinde (whitepaper) en uzun zincirin yalnızca tanık olunan olayların sırasının kanıtı olarak işlev görmediğini, aynı zamanda en büyük CPU gücü havuzunun iş başında olduğunun da kanıtı olduğunu söylemişti. Ki bu da, PoW sisteminin şimdiye kadar doğru şekilde çalıştığının kanıtı…
Ancak matematiği doğru şekilde yaptığımızda görüyoruz ki, ileriki dönemlerde Bitcoin ağında madencilik yapabilmek büyük bir ayrıcalık olacak. Zira her geçen blok ile artan zorluk daha güçlü bilgisayar gereksinimine sebep oluyor. Haliyle daha fazla elektrik tüketimi de takip ediyor.
Bir Bakışta PoS(Proof-of-Stake)
Tıpkı PoW gibi, PoS sistemi de blok zinciri üzerindeki fikir birliği algoritmasıdır.
PoS sistemi PoW‘dan farklı olarak ağdaki nodelar (düğümler), hesaplama kaynaklarını madencilik için tahsis etmek yerine blokları direk doğrulayarak işlem yapıyor.
PoS sisteminde ağın kendi coinleri kilitlenir, ve sistem ağdaki işlemleri onaylamak için çalışmaya başlar. Yani bir başka deyişle, PoW‘daki gibi güçlü bilgisayarlar kullanmak yerine elinizde belirli bir miktar coin bulundurursunuz. Akıllı kontratlar sizin için bu coinleri kilitler, ve dolaşımda olan miktardan düşürür. PoS sisteminde kilitli olan coinler kilit açılana kadar kullanılamaz. Ancak akıllı kontratlar tarafından korunduğundan dolayı herhangi bir hack olayı ile karşılaşamazsınız. Yani kilitlenen coinlerin kaybolması gibi bir durum söz konusu değildir.
Fikir birliği sisteminin daha merkezsiz olması amacı ile kimi PoS sistemlerinde ağ rastgele bir node seçerken kimilerinde ise bu ihtimali daha çok coin kilitleyen nodelara daha fazla şans verme amacı ile manipüle eder.
Ayrıca kişiler direkt olarak node kurmak ve pasif gelir elde etmenin yanında yeterli sayıda coini bulundurmamalarında dahi PoS sistemini kullanarak node kurmuş kişilerin nodelarına kendi coinlerini delege edebilirler. Örnek; Wanchain node sistemi.
Geliştiriciler, PoW sisteminin yetersizliğinin öngörülerek geliştirilen PoS sisteminin çok daha kapsayıcı ve güvenli bir sistem olduğunu belirtmekte ve yatırımcıları bu sistemi kullanmaya daha çok teşvik etmektedirler.
Gün geçtikçe daha çok bilgisayar gücüne gereksinim duyan PoW sistemine oranla daha merkezsiz bir yapı sunmayı amaçlayan PoS, her geçen gün popülerliğini daha da çok artırmakta.
