Merkezsiz finansman DeFi, temel olarak blok zincirleri üzerine inşa edilmiş yepyeni bir para transfer sistemidir.
Bitcoin ve Ethereum gibi projeleri birer kripto para projeleri olarak biliyor olabilirsiniz, ancak aslında onlar çok daha büyük bir amaca hizmet eden ağlardır.
Dünya üzerinde anlık olarak 1.7 milyar kişi finansal sistemlere erişimde problemler yaşıyor. Haliyle olağan finansal sistemler aslında çok daha büyük problemlere sebep olabiliyor.
Aksine blockchain ağları ise bu problemleri birer birer ele alır ve optimum çözümlerini kendi sistemi üzerine uygular. Şöyle ki, blockchainler transparan bir güvenlik sistemi ile korunduğundan aslında kullanıcıların nerede, ne zaman, nereden gibi soruları yanıtlayabilmesini sağlamayı asıl amacı olarak belirlemiştir.
Örnek vermek gerekirse, kullandığınız banka tek bir merkezden kimseye danışmadan hesabınızı kapatabilir, hukuksal açıdan kendini koruyabilir, ve bu durumdan yara almadan çıkabilir. Ancak blockchain ağları bu gibi durumların önüne geçebilmek için hangi adreslerin hangi aksiyonları aldığını açık bir şekilde gösterir.
Merkezsiz Finans Nasıl Uygulanabilir?
Uzmanların görüşüne göre DeFi teknolojisi bankacılık sistemini kökünden değiştirebilir.
Göçmen olarak çalışanlar her yıl evlerine ve sevdiklerine milyarlarca dolar değerinde para transferi gerçekleştiriyor. Bunu yaparken de bankaların kestiği yüksek ücretlere tabii tutuluyorlar. Oldukça zor kazandıkları paralarının hatırı sayılır orandaki bir kısmını bankalar alıyor.
DeFi hizmetleri bu maliyetleri %50’den de fazla azaltma potansiyeline sahip. Bu, bir çalışanın daha fazla kazanması ve daha üretken olması için bir teşvik sunmakla kalmaz, aynı zamanda dünyanın diğer tarafındaki küçük işletmeleri ve ekonomileri desteklemeye de yardımcı olacaktır.
DeFi platformları borçluları ve borç verenleri doğrudan birbirine bağlar, kredi kontrollerini ortadan kaldırır ve dijital varlıkların teminatlandırılmasını sağlar. Merkezsiz finansın diğer biçimleri, dolar veya altın gibi başka bir varlığa sabitlenerek tüketicileri kripto dalgalanmasına karşı koruyan bir tür dijital para birimi olan sabit paralardır. Tokenizasyon, sanat, mülk ve emtia gibi gerçek dünya varlıklarının blok zincirinde sahip olunabileceği ve alınıp satılabileceği anlamına gelirken, merkezsiz borsalar, kullanıcıların her zaman fonlarına tutunmaları anlamına gelir – siber saldırı riskini azaltır.
DeFi, Neden Şimdi?
Nüfusun daha büyük bir kısmı DeFi’den yararlanmak için gerekli araçlara artık kolaylıkla erişebilir.
Ocak 2019 itibarıyla dünya nüfusunun %57’si artık interneti düzenli olarak kullanıyor. Daha yapılacak çok iş olmasına rağmen, bu sayıyı sadece %35 olan 2013 ile karşılaştırdığımızda gelişim hızına daha iyi hakim oluyoruz.
Buna ek olarak, akıllı telefonlar daha ucuz hale gelmeye başladı. Gerçekten de, Dünya Bankası tarafından yapılan son araştırmalar, bankacı olmayan vatandaşların üçte ikisinin artık bir mobil cihaza sahip olduğunu gösteriyor.
DeFi Kullanmanın Riskleri Nelerdir?
DeFi kullanımının önünde bazı engeller de var.
Milyonlarca insanın hayatını değiştirse de, DeFi çözümlerinin halkın farkındalığını henüz kazanamaması kaçınılmaz bir gerçektir. Kripto dünyasında özümseme ve kullanmaya başlama maalesef oldukça yavaş ilerlemektedir – ve Aralık 2018’de Cambridge Alternatif Finans Merkezi tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre, dünya çapında sadece 25 milyon doğrulanmış kripto kullanıcısı var. Yani bir başka deyişle henüz kripto kullanıcısı sayısı çok az.
Daha önce bahsettiğimiz 1,7 milyar bankasız insanla karşılaştırıldığında, yapılması gereken çok iş olduğu açık.
DeFi uygulamaları yüz milyonlarca insanı platformlarına davet etse bile, güvendikleri blok zincirlerinin taleplerini karşılama kapasitesinden yoksun olabileceğini hatırlamakta fayda var. Visa, saniyede 24.000 işlemden fazlasını işleyebileceğini iddia ediyor.
Facebook, geçtiğimiz yıl Libra adı verilen bir sabit kripto parayı piyasaya sürmek için planlarını açıkladı, ancak sosyal ağ, Amerikan politikacıları, düzenleyicileri ve finans kurumlarından sağlam bir direnişle karşılaştı. Milletvekilleri ABD dolarını baltalayabileceği ve küresel ekonomiyi kargaşaya atabileceğine dair endişelerini dile getirirken, bankalar da gölge bankacılık sistemi oluşturabileceğinden korkuyorlar.
DeFi Nasıl Gelişebilir?
DeFi platformları arasında iletişim kurmak, yeni ortaklıkların kilidini açmak ve bu teknolojinin kitlelere ulaşmasına yardımcı olabilecek karar vericilerle görüşmeler yapmak, kripto ve blok zincirinin statükoya zorlayıcı bir alternatif haline gelmesi hayati bir şey değildir.
Geleneksel finans dünyasındaki büyük oyuncular finansal işleri tartışmak için düzenli olarak bir araya geliyor – Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu gibi- ve parlak zihinlerin agresif itici DeFi’yi ileriye taşımak için de aynı şeyi yapması gerekiyor.
FinTech girişimlerinin sayısının artması ve süregelen regülasyonların artırılması da bu alan için olamzsa olmazlar arasında yer alıyor.
