Cosmos Network son Binance DEX’in de içlerinde olduğu b ir dizi yeni projeye altyapı sağlayarak dikkatleri üzerine çekti. Oldukça güçlü bir komünitiye sahip olan Cosmos’un tam olarak ne yaptığını siz değerli okuyucularımız için Cosmos Türkiye ekibi ile bir makale hazırladık. @catwise9 ‘a katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Keyifli okumalar…

Cosmos’un yaratacağı etkiyi kavrayabilmek için , öncesinde yapı olarak ‘’blockchain’’ ve spesifik olarak ‘’bitcoin’’ , ‘’ethereum’’ gibi coinlerden bahsetmemiz gerekiyor.

BLOCKCHAIN

Blockchain’i kısaca şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir dağıtık veri tabanı olarak tanımlayabiliriz. Adından da anlaşılacağı gibi zincirleme bir modelle inşa edilen, takip edilebilen ama kırılamayan Blockchain teknolojisi, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapmaya izin veriyor. Böylece işlemler direkt olarak eşler arasında ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebiliyor.

Torrent’in mantığından farksız aslında. Ancak torrent ile arasındaki farkı açıklığa kavuşturmak gerekirse. Örneğin bir mp3 dosyasını ele alalım. Siz bunu upload ettiğiniz zaman , bir başka peer de download gerçekleştiriyor. 
Eşler arasında dosya paylaşımı di mi ? Ama finalinde aynı dosyadan ikinizde de oluyor. Bu da sistemden bir currency* olarak ya da tek başına bir değer olarak yararlanmak istediğimizde epey büyük bir problem doğuruyor.

DOUBLE SPEND

Çift harcama; aynı Bitcoin ile birden fazla transfer gerçekleştirilmeye çalışılması eylemidir. Ancak ağ kaydedilen her işlemin doğrulanmasıyla çift harcamaya karşı korunur.

Blockchain’de işlemler, madencilerin onayladığı veri girişleriyle tamamlanır. Bu onaylar her benzersiz Bitcoin işlemini ve sonraki işlemleri meşrulaştırır. Eğer aynı bir işlem ikinci kez gerçekleştirilmeye çalışılırsa full node’lar (tam düğümler) işlemin sahte olduğunu ve bu işlemin geçerli olmadığını gösterir.

PoW ( Proof of Work ) tam olarak bu sorunu çözüyor. Ve bu çözümü sunan değerin doğuşunu da biliyorsunuz..

BITCOIN

 

Bitcoin, elektronik ortamda yaratılmış ve yine elektronik ortamda elde edilebilen dijital bir para birimidir. Merkezi olmadığından dolayı herhangi bir kurum, kuruluş veya kişinin kontrolü altında değildir. Bitcoinler Dolar veya Euro gibi banknotlar halinde basılan paralar değildir. Matematik problemleri çözebilen yazılımlar kullanan bilgisayarlarda, insanlar ve her geçen gün artan iş yerleri tarafından oluşturulmaktadır. Bitcoin, blockchain olarak da bilinen, gelişen bir teknolojinin ilk örneğidir.

Artık torrent( p2p ) mantığını , PoW ( Proof of Work ) ile birlikte ‘’tek başına bir değer’’ yaratmak üzere nasıl kullanabileceğimizi biliyoruz.

Sadece bu kadarı yeterli mi? Blockchaini yalnızca böyle bir şey kullanmak , bitcoini kopyalamak , değeri tamamen spekülatif kopyalarla mı büyüyecekti blockchain ekonomisinin? Herkesin erişebileceği ve Blockchain’in sunduğu tüm avantajlardan yararlanarak yeni şeyler yaratabileceği bir platform baya iyi olmaz mıydı?

ETHEREUM

 

Genel olarak Bitcoin ile ilişkili olsa da, Blockchainteknolojisinin dijital para birimlerinin ötesine geçen birçok başka uygulaması bulunmaktadır. Aslında Bitcoin, bugün Blockchain teknolojisini kullanan birkaç yüz uygulamadan sadece biridir. Nispeten yakın zamana kadar, Blockchain uygulamaları kodlama, kriptografi, matematik ve önemli kaynaklarda karmaşık bir arka plana sahipti. Ancak zaman değişti.

Elektronik oylamadan ve dijital olarak kaydedilmiş emlak varlıklarına ve ticarete kadar, daha önce hiç kullanılmamış uygulamalar Blockchain ile şu anda aktif olarak geliştirilmekte ve kullanılmaktadır.

Geliştiricilere merkezi olmayan uygulamalar oluşturma araçları sağlayan Ethereum, tüm bunları mümkün kılmaktadır.

Blockchain teknolojisinin kullanımına dair iki örnek görmüş olduk. 

‘’Tek başına bir değer’’in sorunsuz kullanımı/transferi ve aynı yöntemin dAppler için bir alt yapıya dönüştürülmesi.

Ve farklı sektörlere yönelik , farklı özellikler barındıran bir sürü farklı chain* de piyasada şu an.

Cosmosun hikayesi tam olarak burada başlıyor. Ama önce biraz da internetten bahsedelim. Merak etmeyin , finalde her şey birleşiyor 🙂

İNTERNET

 

– Arpanet

1960’ların sonlarında ve 1970’lerin başlarında birçok haberleşme protokolü kullanılarak ARPANET, NPL network , CYCLADES, Merit Network, Tymnet ve Telenet gibi paket-anahtarlamalı ağlar geliştirildi. Donald Davies, İngiltere Ulusal Fizik Laboratuvarı‘nda dünyada kendi sınıfında bir ilk olan paket-anahtarlamalı bir ağ kurarak, paket anahtarlamalı ağ teorisini pratiğe dönüştüren ilk kişi oldu. Bu çalışma İngiltere’de kendisinden sonraki 20 yıl boyunca yapılacak çalışmalar için bir mihenk taşı oldu.

Bununla birlikte farklı ağların daha büyük bir ağa bağlanmasını mümkün kılan ARPANET, internet konusunda gerçekleşecek gelişmelerin önünü açtı. 1981 yılında Computer Science Network (CSNET)‘in National Science Foundation (NSF) tarafından fonlanmasıyla ARPANET‘e erişim genişletildi. 1982’de TCP/IP, ARPANET’teki standart ağ protokolü olarak tanıtıldı. 1980’lerin başında NSF tarafından çeşitli üniversitelerde bilgisayar merkezlerinin kurulması desteklendi ve 1986 yılında NSFNET projesi ile bu merkezler birbirine bağlandı. Ticari internet servis sağlayıcıları bu sürecin ardından 1980’lerin sonlarında ortaya çıkmaya başladılar.

1980’lerin sonunda İngiltere’den Tim Berners-Lee, World Wide Webüzerine yaptığı çalışmalar sayesinde zengileştirilmiş text dökümanlarını çalışan bir ağ sistemine entegre etme konusunda ilerleme kaydetti. Bu gelişme modern internetin doğuşuna işaret etmekteydi.

https://www.tech-worm.com/internetin-tarihsel-gelisimi-kisaca/

Cosmos tam olarak yapacağı şey bu , internetin , birbirinden ayrı ağları birleştirerek yarattığı inovasyon dalgasını biliyorsunuz , şu an sık kullanılan ne kadar site varsa ( YouTube , Facebook , Twitter , Ebay , Amazon ) hepsi , varlıklarını internetin gelip de , birbirinden ayrı ağları birleştirmesine borçlu.

 

İnternetin dünyaya kazandırdıklarını , yarattığı ekonomiyi , blockchain ekosisteminde tekrarlamak üzere bir protokoller bütünü.

Elbette , bugün kullandığımız internetin temellerinde , o izole ağları birleştiren bir protokoller bütünü var , duyduğunuza da eminim. 

 

Uygulama BlockChain Arayüzü (ABCI) — Herhangi bir programlama dilinde yazılmış uygulamaların BFT çoğaltmasını sağlar

Tendermint , BFT olan bahis protokolünün bir kanıtı olarak işlev görür . Tak ve kullan aracı olarak tasarlanan, verimli birlikte çalışabilirlik için hem kullanımı sezgisel hem de sezgiseldir. Herhangi bir blockchain ağı için konsensus mekanizması olarak etkin bir şekilde uygulanabilir. ABCI, uygulama durumunun P2P katmanından konsensus mekanizmasını ayırır ve uygulama mantığı ile konsensüs motoru arasında temiz bir arayüz sağlar.

Tendermint , aşağıdaki bölümü okurken akılda tutulması gereken kritik bir mekanizma kanıtı kullanır . 2 ana bileşene bakalım.

Tendermint Core

 

Genel Tendermint yazılımının temel fikir birliği motoru olan Tendermint Core, dağıtılmış ağdaki makinelerin işlem sırasını aynı şekilde kaydetmesini sağlar. Tendermint bir BFT konsensüs mekanizması olduğu için, diğer BFT sistemleri ile aynı varsayımları yapar, özellikle de ağdaki düğümlerin herhangi birinden herhangi bir örnekte bizzantin olamaz.

Benzer şekilde, diğer BFT mekanizmaları gibi yuvarlak tabanlı bir oylama mekanizması kullanır. Konseptin içeriğe daha iyi uyması için, her bir raundda lider düğümün seçilmesi için benzer BFT mekaniği listesi aşağıda yer almaktadır:

• Pratik BFT, her tur için lider düğümü seçmek için yuvarlak robin stili kullanır.
• Geçen Zamanın Kanıtı, lider seçim süreci için SGX içinde bir randomize zamanlayıcı kullanır.
• Bitcoin, her bir turun (madenciliğin) liderini belirlemek için, iş hesaplama bilişimin bir ispatının piyango benzeri bir formatta çözüldüğü Nakamoto Consensus’u kullanır.

Tendermint, saniyede binlerce işleme ölçeklendirmek ve kolay tak ve çalıştır işlevselliği sağlamak için tasarlanmış optimize edilmiş bir versiyon kullanır. Tendermint BFT’deki turu 3 aşamaya ayırabiliriz:

• Blok önerisi
• Ön oy
• Ön taahhüt

Protokol katılımcıları validators. Doğrulayıcılar, ağdaki genel paylarına göre ağdaki blokları teklif eder ve oy kullanır. Bu nedenle, ⅓ BFT varsayımı, katılan tüm düğümlerin rather yerine, her bir doğrulayıcının “ağırlığı” ile ilgili — ilişkili payları ile belirlenir.

Doğrulayıcılar, tam reklam düğümünün bir kopyasının bir kopyasını bulundururlar ve ortak anahtarları kendi tanımlayıcıları olarak kullanırlar. Blok önerisi bir Doğrulayıcı bir turda yeni bir blok önermektedir zaman aşamasıdır.

Ön oy teşhis cihazı teklif edilen blok oy ve doğrulayıcılarının fazla ⅔ önerilen blok önceden oy ise ön işlemeye faza devam burada aşamasıdır. Bu polka olarak bilinir .

Ön-hazırlık turunda, validatorların more ‘den fazlası önceden seçilmiş olan bloğu önceden taahhüt ederse, blok blok zincirine bağlıdır. Özellikle, her ön-taahhüt, aynı turda bir polka tarafından haklı gösterilmelidir.

Başarısız blokları öneren ya da uygunsuz blokları imzalayan doğrulayıcılar, paylarının kesilmesini riske sokarlar . Yukarıda yinelenen 3 aşamalı süreç bir tur olarak kabul edilir.

Tendermint çoğunlukla asenkron (veya zayıf senkron) olduğundan, bir blok işlenmeden önce birkaç tur alabilir. Oylama işlemi eşzamanlıyken teklif süreci kısmen senkronize edilir.

 

Blok Üretememe Durumu

“Doğrulayıcılar, bir dizi keyfi sebep için bir blok yapmayı başaramayabilir; Yani, mevcut teklif çevrimdışı olabilir veya bir ağ gecikme yaşayabilir. Tendermint bir validator atlanmasına izin verir. Doğrulayıcılar, bir sonraki raunt’a geçmek için oylamadan önce teklif sahibinden eksiksiz bir teklif bloğu almak için az bir süre bekler. Zaman aşımına olan bu bağımlılık, Tendermint’i asenkron olandan ziyade zayıf bir senkronizasyon protokolü yapan şeydir. Ancak, protokolün geri kalanı eşzamansızdır ve geçerlilik denetleyicileri yalnızca geçerlilik setinin ⅔ ‘sinden fazla bir süre sonra işitildikten sonra ilerleme kaydeder. ”

Tendermint tasarımından dolayı emniyeti hiçbir zaman ihlal edilmeyeceğini garanti eder, bu yüzden bir Tendermint blok zinciri asla çatallanmayacaktır. Bununla birlikte, ağ, validatorların bir süper-yeterliliğinin% 100 çalışma süresine sahip olması gerekliliği nedeniyle durdurabilir.

Genel olarak, konsensüs mekanizması mutabakat güvenliği ve anlık kesinlik için bir dereceye kadar kurban eder.

Uygulama BlockChain Arabirimi (ABCI)

 

ABCI, Tendermint esnekliğinin kritik bir bileşenidir ve uygulamaların herhangi bir programlama dilinde BFT çoğaltılmasına izin verir.

Tendermint, ABCI’nın arkasındaki motivasyonu Bitcoin ve Ethereum gibi mevcut kripto-para birimi platformlarının yekpare yığın tasarımı olarak tanımlar. Monolitik tasarımlar protokolün bakım karmaşıklıklarına yol açar ve diğer programlama dillerinin blok zincirle etkileşime girme kabiliyetini sınırlar. Örneğin, Ethereum bir Turing-tam bytecode sanal makinesini desteklemektedir, ancak programlama dilleri, Solidity ve Vyper gibi bu bytecode’a derleyebilenlerle sınırlıdır.

ABCI’nin birincil uygulaması, Tendermint Priz Protokolü (TSP) ve Tendermint Core’un uygulama ile nasıl iletişim kurduğudur. Tendermint Core, blockchain bloklarındaki işlemlerin kurallı sırasını korumak ve doğrulamakla sorumlu iken, ABCI kriptografik imzaları onaylar, işlem veritabanını korur ve müşterilerin işlem veritabanını sorgulamasına izin verir.

ABCI, 3 birincil mesaj türü kullanır:

• DeliverTX
• CheckTX
• işlemek

DeliverTX mesajı blockchain her işlem eşlik eder ve sadece doğrulama sonra uygulama durumunu güncelleyebilirsiniz.

CheckTX mesajı işlemleri doğrulamak için ve ilk Tendermint Core mempool ile doğrulanır. Sadece geçerli işlemler ağda yayılır.

Teslim mesajı tarafından imzalanmış bir blok karma karşı doğrulanacak Merkle kanıtları sağlayan, mevcut uygulama durumuna bir taahhüt hesaplar çoğunluk .

ABCI bağlantı yönelimli ve Tendermint Core, uygulamaya üç ABCI bağlantısı sağlar.

• Mempool Bağlantısı
• Uzlaşma Bağlantısı
• Sorgu Bağlantısı

Mempool Bağlantı CheckTX mesajı kullanır ve onlar adadık önce işlemler geçirilen gerekip gerekmediğini doğrularken içindir.

Konsensüs Bağlantı taahhüt edilmiş işlemleri yürütür.

Sorgu Bağlantı istemcileri uygulama durumunu sorgulamak için izin verir.

ABCI, Tendermint yazılımının dinamik bir bileşenidir ve ağın temel blok taşlama motoru olarak hareket ettiği Cosmos Network’ün çoklu zincir çerçeve kapasitesinin bir parçasıdır.

Cosmos Zone & Cosmos HUB

 

Cosmos Zone ve Cosmos HUB , bahsettiğimiz Tendermint ve ABCI protokollerini kapsayan yapılar diyebiliriz.

Cosmos Zone , yani Cosmos Bölgesi* diyebiliriz , Cosmos HUB dediğimiz merkezlere bağlıdır. Cosmos Zone’ları , chain üzerine gelecek trafiği ölçeklendirebilmesi üzerine , Dpos konsesüsündeki Sidechain* mantığı gibi düşünebiliriz. Her dAppın kendine özgü bir chain yaratır gibi* ekosisteme dahil olması , ölçeklendirme sorununu tamamen ortadan kaldırıyor diyebiliriz.

 

Cosmos Hub’ı ayrı olarak tanımlamak gerekirse , ölçeklendirme sorununu aşmak üzere tasarlanmış hub ve zone mekaniğinin , her bir farklı dApp ya da ağda trafik yaratacak herhangi etkileşim için sanal bir genesis block* olduğunu söyleyebiliriz.

Ekosistem üzerine herhangi uygulama geldiğinde , main chaini ağırlaştırmamak üzere , Cosmos Hub üzerinden kendi sanal chainini oluşturur , forklar* Bu da ağın yüksek trafik altında ve üzerine yüzlerce dApp gelse dahi stabil kalma durumunu sağlar.

 

Inter-Blockchain Communications(IBC)

 

Hub ve zonelar arasındaki iletişim zinciri diyebiliriz buna , Zonelar arası ve zonelarla hublar arası iletişimi sağlayarak , uygulamaların sanal olarak forkladığı chainin , yine bir bütün gibi stabil hareket etmesini sağlar , bu da birbirini takip eden işlem zincirleri yerine , tüm parçaları kontrol eden bir protokol olarak , ölçeklendirme sorununun çözülmesi üzerine konumlandırılmış hub ve zone mekaniğinin , ağın hızını etkilememesini sağlar.

COSMOS NETWORK / BLOCKCHAİNLERİN İNTERNETİ

 

Cosmos gibi , çıkış noktası blockchain ekosistemini daha çaplı bir adaptasyon için , var olan platformları da kullanarak yeniden yapılandırmak olan bir protokoller topluluğunu anlatmak için , doğrudan bir tanımla başlamak yanlış olurdu.

Tam olarak da bu yüzden , her şeyin öncesinde , internetin temelleri ve internetin tek parça bir blok yapı olmadığından da bahsederek , Cosmos’un da bir ürün/nesne gibi davranamayacağını , baştan sona yeni bir ekosistem olduğunu anlatmamız gerekiyordu.

 

Şu ana kadar yazılanları, ekosistemin/blockchainlerin birleşmesi/bir arada çalışması konusunda , nasıl bir şey kast edildiğini , internetin tarihi* kısmıyla bağdaştırarak anlayabilirsiniz.

Final bir özet gerekirse de

• Cosmos , birbirinden bağımsız , izole blockchainlerin Tendermint ve BFT gibi protokoller altyapısıyla haberleşmesini sağlayarak , Cosmos SDK
  ( software developer kit — yazılım geliştirici kiti ) yoluyla bu birleşimin üzerine uygulama geliştirilmesinin yolunu açıyor.
• Cosmos , IBC ve Peg-Zones gibi mekaniklerle , izole blockchainler arasında değer transferinin de önünü açıyor.

• Ve en önemli kısımlardan biri , yüksek sayıda kullanıcısı yüzünden yoğun tx trafiği kaldırabilmesi gereken uygulamaların da , horizontal ve vertical ölçeklendirilebilirlik çözümleriyle sorunsuz şekilde çalışabilmesini sağlıyor.

Şimdilik bu kadar , daha fazla sorunuz olursa Cosmos Turkey* telegram kanalına gelerek sorabilir , projeyle ve şu anki uygulamalarıyla ilgili detaylı bilgi alabilirsiniz.

https://t.me/cosmosturkeycommunity

https://twitter.com/cosmosatomtr